Kozan, 1923-1926 yıllarında il oldu.İstiklal Mahkemesi Reislerinden ve milletvekillerinden Ali Saip Ursavaş 'ın entrikaları sonucu Kozan vilayeti parçalandı ve ilçe konumuna indirildi. M. Kemal Atatürk, Ali Saip ve Kozan yöresindeki çıkar kavgalarını önemli bir sebep göstererek 1927 yılında İstiklal Mahkemelerini kapattı.Kozan, Cumhuriyet tarihi süresince sosyal ve ekonomik gelişmesini sürdürdü. Tarihi, Jeopolitik durumu, Feke , Saimbeyli, Tufanbeyli gibi artçı ilçelerle bütünleşerek yeniden il olma önlemleri canlandı. Kozan,1926 da tekrardan ilçe olmuştur, 143,373 nüfusu vardır. Bu gün 2 belde belediyesi ve 86 köyü olan Kozan tarihi bir kervan yolu üzerinde kuruluydu. İlk çağların dinsel merkezi olan Kummanni’den geçen bu yol Hititler döneminde önem kazanmıştı. Romalılar İ.S.17 de Kozanı ele geçirdiler. O dönemde keten dokumacılığı ileri bir düzeye ulaşmıştı. Önemli bir ticaret merkezi idi. Kent İ.S. 536 da şiddetli bir deprem sonucu tamamı ile yıkıldı. VII. y.y. da Emevi’lerin, XI.y.y. Selçukluların egemenliğine girdi. Önemi giderek arttı. Eskiden Siskia, yada Sision diye anıldığı söylenilen Sis Ermeni Rupinyan kırallığı’nın merkezi oldu. Siyasal kimliği olan ve Gateğigos denilen patriklik yönetiminde Ermeniler merkez kiliselerini burada kurdular. Sis ( Kozan ) onlar için ziyaret yeri oldu. Mısır valisi Memlük Eşref’in buyruğu ile Sis, Halep valisi yönetimine girince Ermeniler Kozan ve Saimbeyli kalelerine yerleştiler. Kozan kalesi Ermeniler için özel bir önem taşıyordu. Ermeni prensliğinin manastırı, manastır kitaplığı ve rahip odaları surlarla çevrilmişti. Bu manastırda rahipler bin bir çiçekten vaftiz yağı çıkartıyorlardı. Bu amaçla büyük bir tören düzenlenirdi. Dört bir yandan gelen Ermeniler törene katılır, bir tür ermişlik derecesi kazanırlardı. XVII y.y. Sis Kozanoğulları yönetimi altına girdi. Kozan adı buradan gelir. 1867 yılında Kozan Kozanoğulları yönetiminden alındı ve Adana vilayetine bağlı bir sancak haline getirildi. Sis’de bu sancağın merkez kazası oldu. O tarihlerde Sis’te 3.500 kişi yaşamaktaydı. Büyük çoğunluğu Ermeni, 700’ü Müslüman geri kalan 300 kişide değişik kökenlerden gelmekteydi. Kanuni dönemi tapu defterlerinde burada yaşayan topluluk adları geçmektedir. 1923 de sancaklar vilayete dönüştürülünce Kozan önce vilayet 1926 da da yeniden Adana’ya bağlanarak ilçe oldu.